۱۳۸۸ بهمن ۲۰, سه‌شنبه

یادداشت من از جلسهٔ اول کلاس کتاب مقدس؛ 20 بهمن 88

در آغاز راه ما با دو مشکل روبرو هستیم:
  • مشکل تئوریک: سه تلقی از کتاب مقدس وجود دارد؛ تلقی یهودی از کتاب مقدس، تلقی مسیحی از کتاب مقدس و تلقی اسلام و قرآن از کتاب مقدس. این اختلاف تئوریک باعث می‌شود در هر مبحثی که شروع می‌کنیم، به این مشکل بربخوریم که از ما از کدام دیدگاه به مسئله نگاه خواهیم کرد.
  • مشکل عملی:‌ دو واحد برای کتاب مقدس خیلی کم است. باید حداقل 8 واحد برای کتاب مقدس خوانده شود. مثلا دو واحد به عنوان پیش‌نیاز و 6 واحد به عنوان درس اصلی. چون کتاب مقدس یک شیء نیست بلکه یک اصل تئولوژیکال و الهیاتی است. کتب مقدس، الهیات دو دین یهودیت و مسیحیت هستند؛ نه این که صرفا کتاب باشند. نتیجتا به به خاطر گستردگی موضوعات، به یک سری از مباحث نمی‌پردازیم یا این که به صورت تیتروار به آن‌ها خواهیم پرداخت.
سیر این در طول ترم به این صورت خواهد بود؛‌ اگرچه ممکن است تغییراتی جزئی نیز پیش آید:
جلسهٔ دوم: مفهوم‌شناسی و واژه‌شناسی کتاب مقدس
دربارهٔ هر یک از مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با کتاب مقدس صحبت خواهیم کرد. پس از این جلسه معنای اصطلاحاتی نظیر عهد، تورات، تنخ، اسکریپچر، بایبل و... را خواهید دانست.
جلسهٔ سوم: اندام‌شناسی کتاب مقدس
در این مبحث دربارهٔ ساختار کتاب مقدس از نگاه یهودی‌ها و مسیحی‌ها، کتاب‌های قانونی و کتاب‌های غیر قانونی، آیه و باب و عناوینی از این دست را آشنا خواهیم شد. همین‌طور فرق بین کتاب و رساله را خواهیم گفت، رابطهٔ نوشته‌ها را با یکدیگر خواهیم دید، این که چه میزان از این کتاب‌ها مورد قبول مسیحی‌ها، یهودی‌ها و هر دو است و مباحث این چنینی.
سه جلسهٔ بعد: تاریخ کتاب مقدس
مباحثی مانند نویسندگان کتاب‌ها،‌ شرایطی که کتاب‌ها در آن فضا تدوین شده‌اند،‌ نخستین نسخه‌های این کتاب‌ها که پیدا شده و الان وجود دارد،‌ بحث از نقادی کتاب مقدس و انتسابش به خدا، وحی، قانونی کردن کتاب مقدس و شاید یک نگاه جامعه‌شناختی هم داشته باشیم به این که اساسا چرا متنی به نام متن مقدس به وجود آمد و کی به وجود آمد. این کتاب‌ها کی در سنت یهودی و مسیحی به عنوان کتاب مقدس شناخته شدند و اصلا چه نیازی به وجود کتاب مقدس است.
سه جلسهٔ بعد: ادبیات کتاب مقدس
در بحث ادبیات کتاب مقدس، سه رویکرد کلی می‌شود پیدا کرد؛ اخلاقی، فقهی و الهیاتی. دربارهٔ ویژگی‌های هر یک از این سه رویکرد صحبت خواهیم کرد. بحث‌های موردی‌ای نیز وجود دارد؛ مثل بحث از ادبیات اناجیل هم‌دید و اناجیل غیر همدید. یا این که مثلا سفر پیدایش با سفر لاویان و سفر تثنیه چه تفاوتی دارد.
جلسهٔ دهم: بحث از حجیت کتاب مقدس
صحبت از این که اصلا حجیت کتاب مقدس از کجاست و در مسیحیت و یهودیت چه دیدگاه‌هایی در این باره وجود دارد. این که مثلا در مسیحیت به تنهایی سه دیدگاه دربارهٔ حجیت کتاب مقدس وجود دارد.
جلسهٔ یازدهم: تفسیر کتاب مقدس
متدها و تاریخ تفسیر کتاب مقدس. وضعیت تفسیر کتاب مقدس در روزگار معاصر.
جلسهٔ دوازدهم:‌ ترجمهٔ کتاب مقدس
جلسهٔ سیزدهم: رابطهٔ عهدین با یکدیگر
این که یهودیان و مسیحیات چه نگاهی به عهدین دارند. این مبحث معرکهٔ‌ اقوال است و اختلافات زیادی وجود دارد.
جلسهٔ چهاردهم: قرآن و عهدین
مباحثی مانند تعریف عهدین از نگاه قرآن، بحث تحریف عهدین از نگاه قرآن، بحث از این که آیا قرآن تصدیق می‌کند عهدین را خیر و مباحثی نظیر این.


منابعی که برای این کلاس توصیه می‌شود:
  1. برای عهد جدید کتاب «عهد جدید بر اساس کتاب مقدس اورشلیم»، ترجمهٔ پیروز سیار، نشر نی. این کتاب، کتاب مناسبی است. علاوه بر اینکه ترجمهٔ خوبی دارد، توضیحات خیلی خوبی دربارهٔ نوشته‌ها داده است که در مبحث ادبیات کتاب مقدس یکی از منابع اصلی ما محسوب می‌شود.
  2. کتاب قطوری به نام «عهد عتیق» هم برای بخش عهد عتیق مورد استفاده خواهد بود.
  3. کتاب «دایرة المعارف کتاب مقدس»، نوشته آلیس علیایی، ترجمهٔ بهرام محمدیان؛ البته گویا چاپ این کتاب متوقف شده است.
  4. کتاب «مجموعه مقالات: دفتر نخست؛ الهیات جدید مسیحی»، نوشتهٔ جمعی از نویسندگان، ترجمهٔ جمعی از مترجمان، چاپ دانشگاه ادیان. در این مجموعه،‌ مقالات خوبی وجود دارد که حتما باید ببینید.
  5. مدخل Bible را در دایرة المعارف بریتانیکا
  6. مدخل Torah را در دایرة‌المعارف جودائیکا
  7. کتاب Introduction to the bible study (لینک؟)
  8. کتاب Companion to the bible که مجموعه مقالاتی دربارهٔ کتاب مقدس است. (لینک؟)
  9. کتاب The new testament مربوط به عهد جدید (لینک؟)
کتاب‌های بسیار دیگری نیز هستند که در طول ترم بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

در این ترم هر یک از دانشجویان کلاس باید یکی از مباحثی که در بالا به آن‌ها اشاره شد را انتخاب کند و در همان جلسه پیش از شروع درس توسط استاد، ارائه دهد. ضمن این که متن کامل آن را نیز باید تا پایان ترم به استاد تحویل دهد.

موضوعات انتخاب شده توسط دانشجوهای حاضر در جلسهٔ اول:
1. حاتمی: موضوع ادبیات کتاب مقدس؛ رویکرد اخلاقی
2. یزدی: اندام‌شناسی یا ساختارشناسی کتاب مقدس
3. کاظمی: ادبیات کتاب مقدس؛ رویکرد فقهی
4. احمدی: رابطهٔ قرآن و عهدین
5. آقاجانی: حجیت کتاب مقدس: معنای این اصطلاح چیست؟ چرا حجت است؟ مثلا ممکنه بعضی به دلیل وحیانی بودنش آن را حجت بدانند. بعضی به خاطر کانونیزیشن یا قانونی شدن آن، حجیت دارد. مثلا در مسیحیت می‌گویند این کتاب به دلیل پذیرش کلیسا حجت است یعنی مرجع اول کس دیگری است و حجیت این کتاب، به عنوان مرجع دوم است.
6. ترابی: تاریخ کتاب مقدس؛ عهد جدید
7. جهان‌گشای: مفهوم‌شناسی کتاب مقدس
8. مقری:‌ سنت تفسیر

هیچ نظری موجود نیست: